Rumień wędrujący i reakcja alergiczna to dwa podobne, choć z medycznego punktu widzenia zupełnie różne, stany zaczerwienienia skóry, które bywają ze sobą mylone przez pacjentów. Pojawienie się rumienia zawsze powinno zwiększyć naszą czujność, bo to problem, który nie tylko odznacza się mało estetycznym wyglądem, lecz także stanowi sygnał ostrzegawczy na temat naszego stanu zdrowia. Warto potrafić dokonać wstępnego rozpoznania rumienia, by wiedzieć, jak właściwie zareagować na istniejące objawy oraz kiedy konieczne jest bezzwłoczne skonsultowanie się z lekarzem.
W jaki sposób odróżnić rumień wędrujący od reakcji alergicznej?
Rumień wędrujący (erythema migrans) to rodzaj zaczerwienienia skórnego, który stanowi charakterystyczny objaw boreliozy – pojawienie się rumienia wędrującego ma miejsce we wczesnym etapie zakażenia krętkiem Borrelia burgdorferi. Ta postać rumienia pojawia się w miejscu ukąszenia kleszcza w przeciągu 3-30 dni i jest łatwa do odróżnienia nie tylko od odczynu alergicznego, lecz także ugryzienia przez inne owady lub pajęczaki.
Jak wygląda rumień wędrujący? Typowe objawy boreliozy
To zaczerwienienie z charakterystycznym centralnym przejaśnieniem – swoim wyglądem przypomina tarczę strzelniczą. Może zdarzyć się, że zmiana skórna będzie miała jednolitą barwę i nieregularny kształt, a przy tym cechy krwotoczne, co w efekcie utrudni diagnozę boreliozy. Warto też zaznaczyć, że ta postać rumienia jest nazywana wędrującą, ponieważ każdego dnia czerwona obręcz zmiany powiększa się i zajmuje coraz większy obszar.
W przypadku reakcji alergicznej mamy natomiast do czynienia ze stanem skórnym, który jest efektem nadwrażliwości organizmu na kontakt z daną substancją. Ten odczyn charakteryzuje też szybki czas pojawienia się na skórze – ma to miejsce zazwyczaj w ciągu kilku godzin po usunięciu kleszcza. W odróżnieniu od rumienia wędrującego, reakcja alergiczna przyjmuje postać zaczerwienienia zajmującego mniejszą powierzchnię, jednak mogą jej towarzyszyć dodatkowe objawy ogólne, np. świąd, pokrzywka, a nawet wstrząs anafilaktyczny.
Warto zaznaczyć, że alergia jest reakcją, która może pojawić się po ukłuciu przez kleszcza, natomiast rumień wędrujący zawsze oznacza boreliozę.
Reakcja alergiczna i rumień wędrujący – objawy i charakterystyka
| Odczyn alergiczny | Rumień wędrujący |
| Odczyn pojawia się bezpośrednio po usunięciu kleszcza ze skóry. | Rumień wędrujący pojawia się zazwyczaj po kilku lub kilkunastu dniach od ugryzienia kleszcza. |
| Średnica zaczerwienienia nie przekracza zazwyczaj 5 cm. | W przypadku rumienia początkowo obręcz nie zajmuje dużych obszarów, ale z czasem powiększa się i przekracza 5 cm. |
| Reakcja alergiczna szybko i samoistnie zanika. | Rumień może utrzymywać się przez kilka tygodni i ,,wędrować” po skórze. |
| Zaczerwienienie jest jednolite i towarzyszy mu silne swędzenie skóry, czasem duszność lub ból brzucha. | Wyglądem przypomina tarczę strzelniczą i mogą mu towarzyszyć ogólne objawy grypopodobne, np. ból głowy, gorączka. |
| W kwestii objawów reakcji alergicznej i rumienia wędrującego u dzieci oraz osób dorosłych nie ma rozróżnienia – w każdym z przypadków zapalenie skóry wywołane przez alergię lub objawy u chorych na boreliozę mogą wyglądać podobnie. | |
Leczenie rumienia wędrującego i boreliozy
Rumień wędrujący sam w sobie nie jest schorzeniem, a jedynie objawem pojawiającym się w pierwszym stadium boreliozy. Jednak wczesne rozpoznanie rumienia wędrującego i wdrożenie odpowiedniego leczenia choroby z Lyme (inna nazwa boreliozy) może uchronić nas przed groźnymi powikłaniami, np. zapaleniem mózgu, zapaleniem opon mózgowych, zapaleniem stawów czy problemami z układem krążenia. Po ukłuciu kleszcza ważny jest przede wszystkim szybki kontakt z lekarzem, a następnie dokonana przez niego diagnostyka i leczenie. Aby rozpoznać boreliozę, niezbędne jest wykonanie badań krwi, jednak nie wcześniej niż po około 2-3 tygodniach po ukąszeniu przez kleszcza – to czas, w którym organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała związane z zakażeniem, co pozwala wykryć występowanie boreliozy w testach.
Nie każde wszczepienie się kleszcza w skórę oznacza boreliozę. Wystąpienie rumienia jest jednak potwierdzeniem tej choroby. Rumień wędrujący zanika samoistnie do 8 tygodni bez podjęcia leczenia, natomiast po wdrożeniu odpowiednich działań zaczerwienienie i obrzęk znikają nawet po kilku dniach.
Leczenie boreliozy opiera się na antybiotykoterapii, a dokładnie na stosowaniu jednego antybiotyku z trzech grup (tetracykliny, penicyliny lub cefalosporyny), których zadaniem jest eliminacja bakterii przenoszonych przez kleszcze. Niekiedy zdarza się, że leczenie boreliozy musi odbywać się w warunkach szpitalnych.
O rumieniu wiemy wszystko. Jeśli masz wątpliwości, czy powstałe na Twojej skórze zaczerwienienie jest objawem choroby wynikającej z ukąszenia przez zakażonego kleszcza, czy to objaw związany z innym, dermatologicznym schorzeniem skórnym, umów się na konsultacje do naszych specjalistów w Bieńkowscy Clinic w Bydgoszczy lub Częstochowie!