Melanina
Melanina to pigment, który występuje w organizmie każdego z nas. To barwnik, który odpowiada za kolor naszej skóry, włosów czy oczu. Im więcej melaniny w skórze, tym ciemniejszą karnację, włosy czy tęczówkę oczu ma dana osoba. Ponadto melanina pełni rolę ochronną – chroni komórki przed szkodliwym działaniem promieniowania UV dzięki swojej zdolności do absorbowania promieniowania ultrafioletowego. Eliminuje też wolne rodniki z organizmu, które mają bardzo niekorzystny wpływ m.in. na stan naszej skóry.
Czym jest melanina? Jak przebiega produkcja melaniny w ludzkim organizmie?
Jak powstaje melanina? To barwnik, który powstaje w procesie melanogenezy w komórkach zwanych melanocytami, które są zlokalizowane w warstwie podstawnej naskórka, mieszkach włosowych oraz tęczówce oka. Zwiększone ilości melaniny czynią nasze włosy ciemnymi, zaś siwe włosy to efekt utraty intensywności melaniny w macierzy włosa.
Podczas wzmożonej ekspozycji na słońce ma miejsce intensywna produkcja melaniny, którą melanocyty dostarczają do komórek naskórka i gromadzą ją wokół jądra komórkowego. W ten sposób melanina chroni komórki naskórka przed szkodliwym wpływem różnych czynników zewnętrznych, a głównie promieniowania UV. Melanogeneza to proces złożony, na który wpływ ma wiele elementów – np. aktywność tyrozyny. Zaburzenia tego procesu mogą skutkować różnymi nieprawidłowościami, np. niedobór melaniny może wywołać problem bielactwa, brak melaniny w skórze schorzenie albinizmu, zaś nadmiar melaniny w organizmie może spowodować powstawanie przebarwień, piegów czy znamion. Co ciekawe, zbyt mała ilość melaniny w organizmie może odpowiadać za utratę słuchu w części ucha wewnętrznego.
Rodzaje melaniny a kolor skóry i włosów
Melanina nie stanowi jednorodnej substancji. Składa się na nią kilka barwników, a do najczęściej występujących należą:
- eumelanina – ciemny barwnik; odcień eumelaniny waha się między brązowym a czarnym,
- feomelanina – to barwnik w odcieniu od żółtego do czerwonego. Produkowana w największej ilości przy kolorze włosów barwy żółtej, czarnej oraz przy ciemnym blondzie,
- neuromelanina – skupiona w obrębie komórek centralnego układu nerwowego. Jej ilość wzrasta wraz z wiekiem.
Poziom melaniny a opalenizna
Melanina odpowiada za kolor skóry, jaki uzyskujemy podczas ekspozycji na promieniowanie słoneczne, czyli podczas opalania. Osoby o jasnej karnacji mają mniejsze ilości melaniny w organizmie, podczas gdy osoby o ciemniejszej barwie skóry mają wysokie stężenie tego pigmentu. Oznacza to tym, samym, że osoby o jaśniejszej skórze są słabiej chronione przed szkodliwym wpływem słońca, ale jednocześnie potrzebują mniej czasu, by uzyskać wysoki wskaźnik syntezy witaminy D w skórze, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Funkcje melaniny – przed czym chroni skórę?
Jaką funkcję pełni melanina w organizmie? To naturalny pigment, który stanowi ochronę dla skóry przed szkodliwym promieniowaniem UV. Pełni funkcję ochronną niczym tarcza, która absorbuje i rozprasza promienie UV, zabezpieczając skórę m.in. przed poparzeniem czy uszkodzeniami DNA. Melanina jest pierwszą warstwą ochronną ludzkiej skóry, ale jej działanie słabnie wraz z przedłużającą się ekspozycją słoneczną. Dlatego tak ważne jest zabezpieczanie wierzchnich warstw skóry kremami z wysokimi filtrami przeciwsłonecznymi. W przypadku nadmiaru pigmentu w skórze, który wywołał problem przebarwień, niekiedy niezbędne jest wykonanie specjalistycznych zabiegów medycyny estetycznej, by przywrócić skórze jednolity koloryt.
