Guzki tarczycy – przyczyny, objawy, leczenie

Guzki tarczycy – dlaczego powstają, jakie dają objawy i jak się je leczy?

Guzki tarczycy to przeważnie zmiany o łagodnym charakterze. Częściej diagnozowane są u kobiet niż mężczyzn, a ryzyko ich pojawienia się wzrasta wraz z wiekiem. Wykrywa się je na ogół w badaniu palpacyjnym, czyli podczas dotyku, ale obowiązkowe w takim przypadku jest wykonanie USG, aby dokładnie określić ich charakter i wielkość.

Guzki tarczycy – przyczyny powstawania

Dotychczas nie określono jednoznacznie przyczyn i mechanizmu powstawania guzków tarczycy.

Jedną z hipotez są uwarunkowania genetyczne, ponieważ często zdarza się, że guzki występują rodzinnie.

Specjaliści sugerują także, że do powstania guzków tarczycy może prowadzić niedobór jodu w diecie.

Zmiany tego rodzaju obserwowane są także u pacjentów z diagnozą Hashimoto – chorobą autoimmunologiczną, polegającą na przewlekłym zapaleniu tarczycy.

W związku z tym, że problem częściej dotyka kobiet, jako jedną z przyczyn lekarze sugerują intensywne zmiany hormonalne, jakie przechodzą one w ciągu całego życia – podczas dojrzewania, ciąży czy menopauzy. Może to prowadzić do niedoczynności lub nadczynności tarczycy i pojawienia się guzków.

Objawy guzków tarczycy 

Niewielkie rozmiary guzków tarczycy sprawiają, że ich pojawienie się nie daje przeważnie żadnych wyraźnych symptomów. Najczęściej diagnozowane są przypadkowo podczas USG tarczycy, jeśli badania krwi wykazały nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu.

Guzki tarczycy wykrywane są w dolnej części szyi.

Objawy powiązane z wystąpieniem guzów można podzielić na dwie grupy:

• Miejscowe – jeśli są duże mogą dawać symptomy takie jak: chrypka, uczucie ucisku w przełyku, ból w okolicy szyi – nieraz promieniujący w kierunku uszu, kłopoty z przełykaniem i oddychaniem.
• Objawy uogólnione – związane z zaburzeniami wytwarzania hormonów tarczycy – np. osłabienie, rozdrażnienie, nerwowość, uczucie gorąca, nadpotliwość, suchość skóry, wypadanie włosów, wzrost lub utrata masy ciała niezależne od diety, uczucie zimna.

Guzki tarczycy – diagnostyka

Pierwszym krokiem w celu zdiagnozowania guzków tarczycy jest wywiad lekarski. Następnie endokrynolog przeprowadza badanie fizykalne, dotyka szyi w celu wykrycia nieprawidłowości – np. zgrubień, powiększonych węzłów chłonnych.

W dalszych etapach zaleca się badania krwi, a dokładnie pomiar hormonów TSH, FT4, FT3, przeciwciał – jeśli istnieje podejrzenie choroby autoimmunologicznej.

Bardzo ważne jest badanie obrazowe USG i/lub w razie potrzeby rezonansu magnetycznego bądź tomografii komputerowej.

Jeśli nie ma pewności czy wykryte zmiany są łagodne, zaleca się wykonanie biopsji cienkoigłowej.

Leczenie guzków tarczycy

Bardzo często guzki tarczycy są tak niewielkie, że nie wywołują żadnych dolegliwości ani nie zagrażają zdrowiu. W takich przypadkach wymagają jedynie regularnej obserwacji oraz leczenia choroby podstawowej np. niedoczynności tarczycy, która być może przyczyniła się do ich powstania.

Jeśli jednak guzy są większe i powodują dyskomfort – uczucie ucisku, bólu itp., zalecana jest interwencja zabiegowa.

Do niedawna jedyną formą terapii była operacja, podczas której lekarz wycinał guzki. Niestety metoda ta niesie za sobą ryzyko powikłań. Nie zawsze uda się oszczędzić prawidłowy miąższ tarczycy. Jest on częściowo usuwany razem z guzami. Skutkuje to pojawieniem się pierwotnej niedoczynności tarczycy, w efekcie czego pacjent musi do końca życia zażywać hormony regulujące jej pracę. Oprócz tego operacja wymaga długiej rekonwalescencji i pozostawia nieestetyczną bliznę w widocznym miejscu na dekolcie.

Alternatywą dla tradycyjnej chirurgii są metody małoinwazyjne, np. przezskórna ablacja (niszczenie) zmian w tarczycy pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego.

Szczególnie polecanym i skutecznym zabiegiem jest laserowa ablacja termiczna.

Podczas zabiegu nie dochodzi do uszkodzenia zdrowych tkanek. Efekt – brak gojenia, blizn i żadnych widocznych śladów.

Pacjent nie musi również stosować syntetycznych hormonów, ponieważ narząd jest nienaruszony i pracuje prawidłowo.

WAŻNE

Jeśli wykryte guzki okażą się zmianami o charakterze złośliwym, leczenie przebiega inaczej, pod opieką onkologa.